Motor Gücüne Göre Kontaktör Seçimi

İçindekiler

• 1. Kontaktör Nedir?
• 2. Motor Gücüne Göre Kontaktör Seçimi
• 3. Motor Gücüne Göre Kontaktör Hesaplama
• 4. Motor Gücüne Göre Kontaktör Seçimi Örneği
• 5. Kontaktörlerin Kullanım Alanları
• 6. Motor Gücüne Göre Kontaktör Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Kontaktör Nedir?

Kontaktörler, elektrik devrelerinde büyük akımların kontrol edilmesi için kullanılan elektromekanik bir anahtarlama cihazıdır. Yüksek akımları güvenli bir şekilde açıp kapatmak için kullanılır. Genellikle motorlar, aydınlatma sistemleri, ısıtıcılar ve endüstriyel makinelerde bulunur.

• Yüksek akım taşıma kapasitesi: Kontaktörler, büyük elektrik yüklerini yönetmek için tasarlanmıştır.
• Uzaktan kontrol imkânı: Kontaktörler, uzaktan komutlarla açılıp kapatılabilir.
• Aşırı akım koruması: Doğru kontaktör kullanımı, motorların aşırı yük altında zarar görmesini engeller.

2. Motor Gücüne Göre Kontaktör Seçimi

Motor gücüne göre kontaktör seçimi, sistemin güvenliği ve verimliliği açısından çok önemlidir. Kontaktör seçimi yapılırken motorun güç değeri, çalışma voltajı ve motorun devreye giriş sıklığı dikkate alınmalıdır. Ayrıca motorun yük tipi, sürekli mi yoksa kesintili mi çalıştığı önemlidir. Çalışma koşulları da dikkate alınmalıdır.

• Motorun Gücü (kW veya HP): Motorun güç kapasitesi, kontaktörün taşıması gereken akımın belirlenmesinde kullanılır.
• Çalışma Voltajı: Kontaktörün çalışma voltajı motorun çalışacağı sistemin voltajıyla uyumlu olmalıdır.
• Nominal Akım: Motorun tam yükte çektiği nominal akım değeri, kontaktör seçiminde belirleyici bir faktördür.

3. Motor Gücüne Göre Kontaktör Hesaplama

Motor gücüne göre kontaktör hesaplama, motorun çektiği akım miktarına bağlıdır. Motor gücüne göre doğru kontaktör seçimi yapmak Motor Gücüne Göre Kontaktör Seçimi linkinden motor gücünüze göre kontaktör önerilerine göz atabilir veya aşağıdaki adımlar izleyebilirsiniz.

3.1. Motorun Çektiği Akımın Hesaplanması

Motorun çektiği akımı belirlemek için şu formül kullanılır:

I = P / (√3 ⋅ V ⋅ η ⋅ cos φ)

I: Motorun çektiği akım (Amper)
P: Motorun gücü (Watt)
V: Fazlar arası voltaj (Volt)
η: Motor verimliliği
cos φ: Güç faktörü

Bu formül kullanılarak motorun çekeceği akım hesaplanır. Akım değeri, kontaktörün taşıması gereken yükü belirlemede önemli bir kriterdir.

3.2. Kontaktör Seçimi İçin Akım Değeri

Motorun çektiği akım belirlendikten sonra, kontaktörün taşıyacağı nominal akım değeri bu akımın %20-30 fazlası olmalıdır. Bu, kontaktörün aşırı yüklenme anlarında dahi güvenli çalışmasını sağlar.

4. Motor Gücüne Göre Kontaktör Seçimi Örneği

Örneğin, 3 fazlı, 400V ve 15 kW gücünde bir motor için uygun kontaktör seçimi yapılırken önce motorun çektiği akım şu şekilde hesaplanır:

I = P / (√3 ⋅ V ⋅ η ⋅ cos φ)

P = 15,000 W
V = 400 V
η = 0.9 (Motor verimliliği %90)
cos φ = 0.85 (Güç faktörü)

Bu değerler yerine konarak hesap yapılır:

I = 15,000 / (√3 ⋅ 400 ⋅ 0.9 ⋅ 0.85) ≈ 25.4 A

Motorun tam yükte çektiği akım yaklaşık 25.4 Amperdir. Bu durumda, bu akımı rahatlıkla taşıyabilecek bir kontaktör seçmek için nominal akım değeri en az 32 A olan bir kontaktör tercih edilmelidir. Nominal akım kapasitesinin biraz fazla seçilmesi, kontaktörün daha uzun ömürlü olmasını sağlar.

5. Kontaktörlerin Kullanım Alanları

Kontaktörler, endüstriyel ve ticari elektrik sistemlerinde yaygın olarak kullanılır. Aşağıda kontaktörlerin en yaygın kullanım alanlarına değinilmiştir:

5.1. Endüstriyel Motorlar

Endüstriyel motorlar yüksek güç gerektirdiği için bu motorların kontrolünde kontaktörler sıklıkla kullanılır. Büyük motorlar, sık sık çalışıp durduklarından dolayı kontaktörlerin sürekli çalışmaya uygun olması gerekir.

5.2. Aydınlatma Sistemleri

Büyük aydınlatma sistemlerinin kontrolünde de kontaktörler kullanılır. Aydınlatma yüklerinin güvenli bir şekilde açılıp kapatılması için kontaktörler devreye girer.

5.3. Isıtıcı Sistemler

Yüksek güç çeken elektrikli ısıtıcı sistemlerinde, bu yükleri kontrol etmek ve sistemin güvenli çalışmasını sağlamak için kontaktörler kullanılır.

6. Motor Gücüne Göre Kontaktör Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Kontaktör seçimi yapılırken aşağıdaki kriterlere dikkat edilmelidir:

• Motorun Başlatma Tipi: Direkt ya da yıldız-üçgen başlatma gibi başlatma yöntemleri, kontaktörün taşıması gereken yükü doğrudan etkiler.
• Çalışma Ortamı: Kontaktörün kullanılacağı ortamın sıcaklığı, nem oranı gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır. Aşırı sıcak ortamlarda kontaktörün nominal akım kapasitesinde azalma olabilir.
• Nominal Akım: Kontaktörün nominal akım değeri, motorun çektiği akımı karşılayacak şekilde seçilmelidir.

Sonuç

Motor gücüne göre kontaktör hesaplama ve doğru kontaktör seçimi, sistemin güvenli ve verimli çalışmasını sağlamak için hayati önem taşır. Yanlış seçilen kontaktörler, motorun zarar görmesine ya da elektrik devresinin bozulmasına neden olabilir. Motor gücüne göre yapılacak hesaplamalar ve uygun akım değerine göre seçilen kontaktörler, sistemin uzun ömürlü ve güvenilir çalışmasını garanti eder. Ayrıca, kontaktörlerin kullanım alanları ve bu alanlardaki rolleri de göz önünde bulundurularak seçim yapılmalıdır.